Ostrowiec Świętokrzyski www.ostrowiecnr1.pl

Zasada równości wobec prawa

Zasada równości wobec prawa to ogólna zasada wpływająca na kształt wolności i praw każdego człowieka i obywatela. Wyrażona została w Konstytucji, która stanowi, iż wszyscy są wobec prawa równi i wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne, nikt zaś nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. Dyskryminacji tego rodzaju nie mogą usprawiedliwiać żadne przepisy ani żadne przyczyny. Od powszechnej zasady równości Konstytucja nie przewiduje żadnych odstępstw i wyjątków. Konstytucyjna zasada równości wobec prawa odnosi się nie tylko do obywateli Polski, ale do wszystkich osób podlegających krajowej jurysdykcji.

Równość wobec prawa należy rozumieć w ten sposób, iż wszystkie podmioty charakteryzujące się daną cechą istotną w stopniu równym, muszą być traktowane równo, a więc według jednakowej miary, bez zróżnicowań dyskryminujących, czy też faworyzujących określoną grupę osób. Od tej ogólnej reguły Trybunał Konstytucyjny w swoim orzecznictwie przewiduje wyjątek w postaci tak zwanej dyskryminacji pozytywnej, urzeczywistniającej zasadę równości szans, a polegającej na aktywnym preferowaniu pewnych grup, wówczas gdy jest to konieczne dla doprowadzenia do stanu faktycznej równości. Z tego rodzaju pozytywną dyskryminacją mamy do czynienia np. w sytuacji przyznania pewnych preferencji w zakresie ubezpieczenia społecznego tym ubezpieczonym, którzy zostali inwalidami z powodu wypadku przy pracy, jeśli prawo nie przewiduje dla nich szczególnej rekompensaty.

Rozwinięcie i konkretyzację zasady równości wobec prawa stanowi przepis Konstytucji stanowiący, iż kobieta i mężczyzna mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym, a w szczególności równe prawo do kształcenia, zatrudnienia i awansów, do jednakowego wynagradzania za pracę jednakowej wartości, do zabezpieczenia społecznego oraz do zajmowania stanowisk, pełnienia funkcji oraz uzyskiwania godności publicznych i odznaczeń. Zasada równego traktowania kobiet i mężczyzn jest kwestią szczególnie ważną dla prawidłowego rozwoju współczesnego państwa demokratycznego. Wiadomym bowiem jest, iż praktyka życia społecznego i gospodarczego niejednokrotnie dowodzi, iż zagwarantowanie równości bez względu na płeć w wymiarze praktycznym, nie zaś tylko teoretycznym, to cel niezwykle trudny do osiągnięcia. Konstytucja ustanawiając generalną zasadę równości wobec prawa i, będącą jej uszczegółowieniem, zasadę równości praw kobiet i mężczyzn w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym, stoi na straży kształtowania prawidłowych i pożądanych zachowań społecznych, służących urzeczywistnianiu zasad sprawiedliwości społecznej. W dzisiejszych czasach, choć niewątpliwie nastąpiła poprawa w zakresie równego traktowania kobiet i mężczyzn, to jednak nadal występują liczne przypadki innego traktowania kobiet i mężczyzn w zakresie dostępu do stanowisk, urzędów, czy też zatrudnienia i awansów. Konstytucja nie akceptuje tego rodzaju zjawisk i praktyk, dlatego też jasno wskazuje, iż równość kobiet i mężczyzn oznacza w szczególności równe prawo do kształcenia, zatrudnienia i awansowania, do jednakowego wynagrodzenia za pracę o jednakowej wartości, do zajmowania stanowisk, pełnienia funkcji, uzyskiwania godności publicznych i odznaczeń.

Omawiana zasada równości wobec prawa oznacza zatem, iż wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze państwowe, a ponadto oznacza zakaz dyskryminacji w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. Zasada równości może być rozpatrywana zarówno w znaczeniu formalnym, jak i materialnym. W znaczeniu formalnym oznacza konieczność równego, a więc takiego samego traktowania przez prawo wszystkich adresatów norm, bez jakiegokolwiek różnicowania. Natomiast równość w znaczeniu materialnym oznacza, iż wszystkie podmioty charakteryzujące się daną cechą istotną (relewantną) mają być traktowane równo, bez jakichkolwiek zróżnicowań i tak rozumiana służy zagwarantowaniu równych szans poszczególnym podmiotom. Przy takim rozróżnieniu zasady równości wobec prawa stwierdzić należy, iż na gruncie polskiej ustawy zasadniczej mamy do czynienia z zasadą równości wobec prawa w znaczeniu materialnym.

merytorycznie proszę gosciu z 20:12